یادبود محمد تقی ایروانی بنیانگذار کارخانجات کفش ملی و چرم گنجه شهرستان رودبار

✍ به کوشش بابک قلی زاده دارستانی

حدود یک دهه بعد از آن که تجار تهران به رهبری حاج‌محمد حسن امین الضرب مجلس وکلای تجار را برای حفاظت از منافع خویش در برابر رقبای خارجی و فساد داخلی تاسیس کردند رحیم‌متقی ایروانی (در 21بهمن ماه 1299) در خانواده‌ای تاجر پیشه در محلهء مشیر شیراز به‌دنیا آمد .پدر وی میرزا محمد کاظم متقی ایروانی از تجار مشهور شیراز بود و جد پدری‌اش حاج لطفعلی، ملک التجار. رحیم تحصیلات ابتدایی را در مدرسهء باقریهء شیراز گذارند و در سال 1313 به کالج انگلیس‌ها در اصفهان رفت. بعد از آن به مدرسهء شاپور شیراز برگشت و بعدها از دانشکدهء حقوق دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد. بعد از مشاغل و ابتکارات مختلف از جمله راه انداختن برق فسا و تاسیس پاساژی در شیراز رحیم ایروانی سرانجام کار خود را در صنعت کفش شروع کرد و به فاصلهء سه دهه فعالیت، پایه‌های یکی از صنایع مهم و مدرن را پی‌ریزی کرد. او گروه صنعتی بزرگی را توسعه داد که در سال‌های پایانی مدیریتش بر آن بیش از صد هزار جفت کفش روزانه در زمینی به مساحت بیش از 45 هزار متر مربع در اسماعیل آباد تولید میکرد. گروه صنعتی ملی مجموعه‌ای از شرکت‌ها بود که تا سال 1357 به 52 شرکت در زمینه‌های مرتبط رسید. به‌این سبب نام محمد رحیم متقی ایروانی به عنوان بنیانگذار صنعت کفش‌سازی مدرن در تاریخ صنعت در ایران به ثبت رسید .
محمدرحیم ایروانی به معنی واقعی کارآفرینی بود که در بی‌ثباتی سیاسی و اجتماعی دههء 50 دست از سرمایه گذاری برنداشت مگر یکبار و آن هنگامی که در اوج توسعهء کارهایش متوقف شد و بار دیگر هنگامی که می‌خواست تولید کفش را در افغانستان راه‌اندازی کند که اجل امانش نداد. او درست مانند استادماهری به ظرافت‌ها و پیچیدگی‌های تولید کفش آشنا بود که می‌توانست چشم بسته این صنعت را در هر کجا راه اندازد .درست مانند آنچه که در ایران نیم قرن پیش از این کرده بود. به‌این لحاظ بعد از ترک ایران در آمریکا و مصر نیز اقدام به تاسیس کارخانه کرد. رحیم ایروانی در 12 اسفند ماه 1384 (سه‌مارس سال 2006) بعد از طی یک روز کامل کاری از اتاق کارش در ضلع غربی ساختمان محل سکونتش در یکی از خیابان‌های شهر لندن به خانه برگشت و اما باید گفت مرگ او درگذشت یک نفر نبود بلکه درگذشت هزاران نفر بود که با مدیریت توانای او و با تلاش بی وقفه در کارخانجات تحت حمایتش زندگی و امرار معاش می‌کردند. در کشور ایتالیا که مهد صنعت کفش در جهان است شبکه ای به این وسعت وجود ندارد. کفش ملی از معدود مراکز تولیدی کشورمان بود که با سرمایه گذاری در بخش سخت افزار و نرم افزار، تولید ناب را سرلوحه فعالیت خود قرارداد و در دهه 40 سیستمهای خود را مکانیزه کرده بود. در جریان ملی شدن صنایع، کفش ملی مصادره شد و تحت مدیریت دولتی قرار گرفت. بی رقیب بودن کفش ملی, بهره مند بودن از ارز دولتی و سایر حمایت های دولتی و بسته بودن مرزها در دهه 60 و اوایل دهه 70، علیرغم اینکه تعداد کارکنان آن در بعد از پیروزی انقلاب به طور بی رویه ای تا دو برابر نیز افزایش یافته بود، به طور مصنوعی آن را در عداد شرکت های سودآور قرارداده بود .کارخانه کفش گنجه تاسیس گردید و چرم رودبار توسعه یافت .متاسفانه به دلیل عدم حضور وی تقریبا از اواسط دهه 70 به بعد و بی ثباتی در مدیریت، کارخانجات کفش ملی-چرم رودبار و کفش گنجه چنان درسراشیبی سقوط قرارگرفت که با زلزله دهشتناک سال 1369 اساس آن در هم پیچید و کارخانه نیز مانند مردم منطقه با زلزله دفن گردید.زنده یاد محمد تقی ایروانی یک رودباری یا گیلانی نبود اما حقیقتا یک ایرانی با روحی بزرگ بود که در یک گوشه از شمال کشور مهد زیتون برای تولید و اشتغال اهالی آن کارخانجاتی را تاسیس کرد که حدود دو هزار نفر کارگر رودباری حتی شهرستان های دیگر استان نیز از آن ارتزاق می‌کردند هنوز از وی به نیکنامی یاد می‌کنند ...روانش مینوی باد

برای دیدن تصاویر واضح و توضیحات آن با انگشت بر روی تصاویر کلیک کنید 👇👇👇👇👇

تبلیغات کفش ملی

دست خط ایروانی

خبر صادرات کفش

ایروانی و همسر

کودکی ایروانی