شعر باهار آهای به گویش تاتی رودباری

باهار آهای          ( روباری لفظ )

✍️محمد حسین حسنی (‌ م.ح.نسیم )

هَنی، هوای ِ سَرد ِ سوج آهای
هنی، هوا هَتَه دِپیتِه یو، هنی، دووارَه باد ِ لاوَه
                                      هَی، تِه گوش آهای
فَقَد، کِلاچون ِ صدایا اِشنَوی گِه لکَه، لکه، لکه
                        آسمون ِ صافیا، سیآ کونِن
تِه پِشت ِ سَر، فَقَد
غَدید ِ سرد ِ سخت ِ سالا ویر اوری .
هَنی، صِبَی دَمون گِه خاو ِ جا پابی،
وینی، گِه زِنگ ِ لیلَه لاوِجین ِ جا دراوِجیسته،
                                            تِه دِلا اوشوُ
صدای توُر ِ بادا اِشنَوی
گِه تِه خیال ِ خاطِرا، آویجینَه
دو وارَه لُخت ِ دارونا وینی
گِه تاو ِ درد ِ سرد ِ سال
                      (لَکَندِه و بی دونَه ولگ و بار )
امید ِ اَمرا، خالَه خالَه انتظار ِ آفِتاو ِ وَشتِنا
                                                    کَشِن
گِه دونَه دونَه نیش ِ جا، زیاد آبون .

دووارَه آخرای وَر و وارِشَه
دووارَه تِه دِلا خوش آکونی گِه آخرای
                                            سختی و غِمَه
تِه دیما گِه آگِردونی
تِه دشت ِ خاطر ِ میون
_ گِه وَر بِگیتِه تااا ...اوجِه گِه چَیما زور دِرَه_
تِه پای ِ مالَه، وَر ِ سَر
تِرا بَرَه، بَرَه، بَرَه، هوجِه گِه تِه دل ِ بِپیستِه   
                                    آرزویا زنده آکونه

باهار، خاهای گِه بای ...
ولی چِبِه مِه لَفچ ِ گوشَه خندِه نای
چِبِه مِه دل، دورو هنی هَتَه آتاریَه
چِبَه صدای سَوز ِ واشا نِشنَووم گِه وَر ِ بِن جا
                                    خای گِه بای بیرین
چِبِه باهار، مِه لاوا نِشنَوَه ؟
مونی گِه سَوزی ِ زِمونا، دلخوشی جا خآم
چِبِه زیمین گِه خاو ِ جا، یواش یواش خاهای پابو
قدیم ِ بارینَه مِنا دونخونَه ؟

صِبَی دَمون گِه آفِتاو ِ گرمی یا
تِه پای ِ بِن، زیمین ِ سر، تِه جون ِ جا مَلَیزِه دَئیِه
                            گه وَر و یخ، چِتَه پُخار آبو
باهار، کِم کِمَی خورا نشون دَهَه .

قدیمونا باهار گِه خواسته بای
تِلار ِ سَر جا بوی عیدا اِشنَوِستی یه
بنفشَه گل، یَتا یَتا و دونَه دونَه، دشت ِ واش ِ
                            لا به لا خورا نشون دَیِه
دَ آخرای سال
کوچیک چلَّه گِه خو بار و بقچه آ خو کول آگیتِه
کلفت ِ پوآجورَفا
_ گِه وَر و وارِش ِ میون، تِ یار ِ جونی بَه_
                                                کنار نَیی
دووارَه دلخوشی ِ امرا
"سیر" و "سرکه"آ، "سَوزِه" اَمرا سِفرِه سر، "سِماغ"و "سِنجه" و "سَمَنی" یا، یَه دونَه"سیو" امرا
                                    جور آکوردی یه
دَ هیچ تا دل قرار نداشت
دَ هیچ کَه خونَه بِند نِبَه
هَتِه گِه عید ِ گِردِشون شروو بَه یِه
همیشَه سور ِ مورغونَه، تِه چَیمونا جلا دَیِه...
قدیم ِ تازه سالا _ خوو دونوم_
یَتا یتا شِمِه دل ِ میون دارین و ویر اورین
ولی اَلون
باهار ِ دل، مِنا مونِستِه خوش نیَه
بگیتِه و پِرَه، هَتِه ملَس نیَه ...
مِه دل هنی، باهار ِ خالی از غِما خاهای
مِه دل خاهای هنی دووارَه
بِلبِلون ِ خوندِنا، مِه جون ِ اَمرا بِشنَووم
مِه دل خاهای مِه هِمسادون ِ دلخوشی، به را ببو
هَنی دوواره کیچه کیچامون ِ سَر
                            صدای عیدا بشنویم
هَنی دووارَه وَرِه پیشونیا، گِه حنا بوخوردِه، خونَه خونَه، بَر به بَر بِگاردونِن
هنی تِه چیمونا
                _ صِبَی دَمون گِه واز آبو _
فَقَد تِه مِردِمون ِ دلخوشی و شادی یا بِوینَه یو
                            سیاهیون بوشو زِغال ِ بِه
دُرُسته گِه اَلون
هوا بگیته یو، تِه هم ولایَتی ِ درد ِ جا،
                                تِه چَیم ِ سوُ شوهو
دُرستَه گِه تِه دَس و دِل به کار نوشو گه هر چی فکر ِ باطل و قدیمیا، تِه ذَین ِ جا بیرین بوری و اسپَروی آوا دی
درستَه گِه تِه دل خاهای و هیچ نُبو
    _ نُگوزارِن خُروم زِمونَه پیش بوشو_ ...

ولی، هَنی باهار آهای
هَنی، مِه دل تِه خنده اَمرا گرم آبو
هَنی صدای ویسک و ویسک ِ فِلِه کیجونا
                  تِه گوش ِ خاطِرون ِ امرا اِشنَوی
هَنی دووارَه اول ِ صِبَی گِه خاو ِ چا پابی
هوا تِرا خو تازه گی ِ امرا هَی نَفَس کَشَه
تِه دل خاهای
تِه جون ِ جا تِه چِلکِن ِ یَراقونا بیرین بوری
دووارَه دلخوشی خورا، تِرا نشون دَهَه
دووارَه، هر طرف گِه چَیما گِردونی
                          به خندَه، لفچونا وینی
امید و آرزویا، چَمیون ِ میون خونی
هنی دووارَه هر تا گارِه سَر
صدای لای لایا اشنَوی گِه هر تا مآر
خو آرزویونا، ایالِه بِه خونَه
غدید ِ طالِفا، رِوونِه آوِه بِه خونَه
هنی باهار،
دووارَه شادیا هوتَه گِه تِه دل ِ دِلَه دِرَه
خو اَمرا عید ِ بِه اورَه
هنی، باهار هوتَه گِه تو بِخَی، آهای
هنی باهار آهای ...

آگِردون فارسی= برگردان فارسی

    " بهار می‌آید "

هنوز هم سوزِ سرمای هوا،محسوس است/هنوز هوا گرفته و درهم است‌و دوباره حرفهای باد به گوش می‌آید/ فقط صدای کلاغها را می‌شنوی که لکه لکه لکه، آسمان را سیاه می‌کنند/ پشت سرت، تنها/داستان سرد و سختِ سالِ (گذشته)را به یاد می‌آوری/هنوز، صبحگاهان،که از خواب برمی خیزی/ می‌بینی که قندیلهای یخ،از ناودان،آویزان است و انگار به دلت فرو می‌رود/صدای باد وحشی را می‌شنوی/ که در خاطر، خیالت را به هم میریزد (مرور می‌کند) / دوباره درختهای لخت را می‌بینی /که از درد ِ سال ِ سخت/ تکیده و بی برگ و بار/اما با امید،شاخه شاخه، انتظارِ تابیدنِ آفتاب را می‌کشند/‌که دانه دانه، با جوانه زدن، زیاد شوند/

دوباره انتهای برف و باران است/دوباره دلت را خوش می‌کنی که انتهای سختی و غم است/صورتت را که به سوی دشت ِ خاطراتت، بر می‌گردانی/_دشتی که_ سراسر پوشیده از برف، تااا آنجا که چشم توان دارد،/جای پایت روی برف/ترا، می‌برد، می‌برد، می‌برد، تا همانجایی که آرزوهای پوسیده ی دلت را هم زنده می‌کند/

بهار، دارد می‌آید/ اما، چرا به گوشه ی لبهایم، خنده نمی‌آید؟/ چرا دلم انگار هنوز_از چیزی_ چنگ می‌خورد؟/ چرا صدای علفهای سبز را که از زیر برفها بیرون می‌آیند، نمی‌شنوم ؟/ چرا بهار، صدای مرا نمی‌شنود؟ مَنی که سبزی ِ زمانه را با دلخوشی می‌خواهم/ چرا زمین که آرام آرام از خواب برمیخیزد، مثل قدیمها، مرا صدا نمی‌کند؟/

صبحگاهان، که گرمی ِ آفتاب را/ زیر پایت، روی زمین، با تمام وجودت می‌بینی(و حس می‌کنی)/ که برف چگونه بخار می‌شود/ بهار، کم کم، خود را نشان می‌دهد/

قدیمها، بهار که می‌خواست بیاید/ بر روی ایوان چوبی، بوی عید را _ انگار_ می‌شنیدی/ گلهای بنفشه، یکی یکی و نوبت به نوبت، از لابلای علفهای دشت، خود را نشان می‌دادند/ دیگر، آخرای سال که می‌شد،/ چله ی کوچک، بار و بقچه ی خود را می‌بست و به دوش می‌گرفت/جوراب پشمی ات را/ که در برف و باران محافظ جانت بود، کنار می‌گذاشتی/ و با دل خوش / سیر و سرکه و سبزه را با سماغ و سنجد و سمنو، و یک عدد سیب، بر روی سفره ی _هفت سین_ جور می‌کردی / آنوقت دیگر، دلت قرار نداشت/ دیگر در خانه بند نمی‌شدی/ همین که عید دیدنی ها شروع می‌شد/ تخم مرغهای قرمز (که هدیه ی عید بود )، در چشمهایت برق می‌زد / قدیمها، سال نو را خوب می‌دانم که/ تک تک شما در دلهایتان یادگار دارید /  اما الان/ دل ِ بهار، مانند دل من، خوش نیست/ دلش گرفته و پُر است، همچین شیرین نیست/ ... دل من، باز هم بهار ِ خالی از غم می‌خواهد/ دلم می‌خواهد دوباره/ خواندن بلبلان را با تمام وجودم بشنوم / دلم می‌خواهد، دلِ همسایه هایم نیز خوش باشد/دوباره لابلای کوچه ها/ صدای عید را بشنویم/باز دوباره بره ها را که به پیشانی شان حنا مالیده اند، خانه به خانه و در به در، بچرخانند/ و باز هم، صبح ها که چشمهایت گشوده می‌شوند/ فقط دلخوشی و شادی مردم را ببینند / و سیاهی‌ها بروند برای زغال/

درست است است که الان/ هوا گرفته است! و از دردِ هم ولایتی هایت/ روشنی به چشمهایت نمی‌ماند/ درست است که، دست و دلت به کار نمی‌رود تا هرچه افکار باطل و پوسیده ی قدیمی را از ذهنت بیرون بیندازی و به آب سپیدرود بسپاری/ درست است که دلت می‌خواهد، اما نمی‌شود/ _ نمی‌گذارند که زمانه به خوبی، به پیش رود _/ ...

ولی دوباره بهار می‌آید/ دوباره، دلم با خنده ی تو گرم می‌شود/ دوباره صدای جیک جیک ِ جوجه های تازه از تخم درآمده را / با گوشِ خاطراتت، خواهی شنید/ باز هم دوباره، ابتدای صبح که از خواب برخاسته ای/ هوا، با تازه گی ِ خودش ترا نفس می‌کشد/ دلت می‌خواهد/ رخت های کهنه و کثیف را از تن در آوری / دوباره دلخوشی، خودش را به شما نشان می‌دهد / یکبار دیگر، هر طرف که چشم می‌چرخانی/ لبها را به خنده می‌بینی/ وَ امید و آرزو را در چشمها می‌خوانی/ بازهم بر روی هر گهواره/ صدای لالایی مادران را میشنوی/ که آرزوهایش را برای فرزندانش می‌خواند/ داستان طالب و آبِ روان را _ لالایی_ میخواند/

بازهم بهار/ دوباره، شادی را همانطور که در دلت می‌خواهی/ به همراه عید،خواهد آورد/

دوباره بهار، همان‌ گونه که تو بخواهی، خواهد آمد/

دوباره بهار خواهد آمد ...